Ikony, krzyże huculskie i obrazy z wizerunkami Matki Boskiej i Jezusa to tylko niektóre ze zbiorów, które można podziwiać w oddziale etnograficznym tarnowskiego muzeum. „Dawna sztuka i przedmioty sakralne” to nowa wystawa, którą ze względu na pandemię koronawirusa można oglądać jedynie w formie online.
Wystawa została podzielona na dwa kręgi kulturowo-religijne, tj. wschodni, do którego zalicza się (prawosławny, greckokatolicki i unicki) oraz katolicki. Wśród obiektów dotyczących obrzędów wschodnich na uwagę zasługują ikony, a przede wszystkim sygnowana para ikon z XVIII w. przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem i Jezusa Chrystusa. Ciekawostką są także domowe krzyże huculskie oraz krzyże ze zgardy, czyli naszyjnika z odlewanych, mosiężnych krzyżyków, ozdoby z tradycji stroju huculskiego. Na wystawie można zobaczyć także małe ikony podróżne, a wśród nich prawosławną ikonę składaną, czteroskrzydłową, wielopostaciową, zdobioną w tle awersu niebieską emalią, towarzyszącą wiernym w drodze. Rzadko spotykanym obiektem jest stempel do odciskania ornamentu na cieście do wypieku prosfory (mały, okrągły chlebek pokryty prawosławną symboliką, który wierni otrzymują w postaci komunii). Zgromadzone na wystawie są także ikony typowe dla malarstwa ukraińskiego oraz współczesne ikony wykonane przez ikonopisarzy z kręgu katolickiego i greckokatolickiego (autorzy w większości pochodzą z Ukrainy i z Polski).
W części ekspozycji poświęconej obrządkowi katolickiemu eksponowane są m.in. obrazy z wizerunkami Matki Boskiej Saletyńskiej, Ostrobramskiej, Poczajowskiej (miedzioryt ręcznie podkolorowany), rzeźby i krzyże pochodzące z różnych zakątków świata. Większość rzeźb pochodzi z Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie i przedstawia wizerunki św. Stanisława, Matki Bożej z Dzieciątkiem i Chrystusa Frasobliwego. Na szczególna uwagę zasługują wystawione dwie monstrancje z XV i XVII w. Dość bogatą kolekcję stanowią krucyfiksy a między nimi wyróżniający się krucyfiks z macicy perłowej pochodzący z Francji. Trudno pominąć w tej części wystawy miniaturki występujące w różnych formach przedstawiające Matkę Boską Częstochowska oraz relikwiarze w kształcie krzyży.
Eksponaty zebrane na wystawie pochodzą z Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, zbiorów prywatnych i Muzeum Etnograficznego, Oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Materiał z otwarcia wystawy dostępny jest na kanale Youtube.
(pm)
Zdj. Muzeum Etnograficzne w Tarnowie
