Dzisiaj już po raz dziewiętnasty świętujemy w Polsce Dzień Solidarności i Wolności. To święto państwowe upamiętnia zryw robotników z 1980 roku i podpisanie porozumienia pomiędzy komitetami strajkowymi, a rządem PRL. Po raz pierwszy obchodzone było w 2005 roku w 25. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych.
Dzień Solidarności i Wolności ustanowiony został przez Sejm RP w dniu 27 lipca 2005 roku w celu upamiętnienia historycznego zrywu Polaków do wolności. Wnioskodawcy w uzasadnieniach projektów zaznaczyli, że „dzień ten ma przypominać wysiłek ludzi, którzy dawali świadectwo wierności idei Polski Niepodległej, a także być wyrazem hołdu dla osób, które przyczyniły się do powstania i zwycięstwa „Solidarności” oraz odbudowania suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej”. Ma też upamiętniać historyczną rolę „Solidarności” w obaleniu systemu komunistycznego.
Wspomniane porozumienia między strajkującymi robotnikami, a władzami podpisane zostały kolejno w Szczecinie (30 sierpnia), w Gdańsku (31 sierpnia – datę tę przyjęto za symboliczną), w Jastrzębiu-Zdroju (3 września) oraz w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej (11 września).
Preludium do wydarzeń sierpniowych był „Lubelski Lipiec”, czyli strajki mające miejsce w lipcu 1980 roku w Lublinie i w Świdniku (pierwsze protestacyjne przestoje w tym regionie miały miejsce już wiosną tego roku). Potem zaczęły się one rozprzestrzeniać na okoliczne regiony, by wystąpić w miastach na terenie całego kraju. Ten najważniejszy rozpoczęły Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, 14 sierpnia 1980 roku w Stoczni Gdańskiej.
W Tarnowie już 1 lipca wstrzymano na krótko pracę w Fabryce Obrabiarek Specjalizowanych „Ponar”, czyli obecnych Zakładach Mechanicznych. Potem doszło także do robotniczych protestów w Tarnowskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego, Zakładach Azotowych oraz w Tamelu.
(sm)
