Zrzeszająca największe polskie miasta Unia Metropolii Polskich opublikowała komunikat, w którym podkreśla, że ustawodawca pozbawił jednostki samorządu terytorialnego możliwości dochodzenia należnych im pieniędzy – w tym przeznaczonych na finansowanie oświaty. Zapis taki znalazł się w ustawie z sierpnia 2022 r. o... dodatku węglowym.
Chodzi o to, iż od co najmniej kilku lat miasta decydują się kierować do sądów sprawy związane z niedoszacowanymi przez rząd dotacjami, w tym tych przeznaczonymi na finansowanie oświaty. Tymczasem w komunikacie w wydanym 12 sierpnia Unia Metropolii Polskich zauważyła, iż wraz z podpisaniem 11 sierpnia br. przez Prezydent RP ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (projekt rządowy) niedługo zacznie obowiązywać przepis, który uniemożliwi dochodzenie przez samorządy dochodzenie niedoszacowanych przez rząd dotacji, bowiem w tym akcie prawnym wprowadzono zupełnie niepasujący do jego treści art. 16, który wprowadza zmiany w ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych.
Autorzy komunikatu Unii Metropolii Polskich wyjaśniają, że do treści ustawy dodany zostanie nowy artykuł (75aa), zgodnie z którym: „Do udzielania dotacji celowej, o której mowa w art. 75a (Dotacja celowa na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji remontów i inwestycji), nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.". Samorządowcy twierdzą, że przepis ten nie znajdował się w pierwotnym tekście rządowego projektu ustawy o dodatku węglowym, a został do jego treści dodany na wniosek posłów Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości.
„Cóż ta zmiana oznacza w praktyce? Oznacza to ni mniej, ni więcej tylko ograniczenie możliwości dochodzenia przez jednostki samorządu terytorialnego roszczeń dotyczących niewypłaconych lub niedoszacowanych dotacji dla szkół" – podkreślono w piśmie UMP. - Innymi słowy, dodany do ustawy o finansowaniu zadań oświatowych art. 75aa powoduje, że gminy (miasta) i powiaty stracą możliwość występowania do sądu o zwrot, wypłatę zaległej dotacji lub w sytuacji, gdy jest ona niedoszacowana." - dodano.
Samorządowcy są zdania, iż zmiana została wprowadzona do projektu ustawy w sposób niezgodny z Konstytucją. Powołali się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009 r. (sygn. akt P 11/08).
