TCK Tarnów: Prolog 34. TNF: Wybrane filmy Juliusza Machulskiego - Laureata TNF

Nagroda za całokształt i wkład w polską kinematografię wręczona zostanie przez Organizatora TNF po raz piętnasty.
Kapituła TNF , na przestrzeni piętnastu lat, nagrodą tą uhonorowała dotychczas: Andrzeja Wajdę, Janusza Morgensterna, Tadeusza Konwickiego, Franciszka Pieczkę, Wojciecha Kilara, Danutę Szaflarską, Daniela Olbrychskiego, Wojciecha Pszoniaka, Andrzeja Seweryna, Jana Nowickiego, Agnieszkę Holland , **Allana Starskiego,**Witolda Sobocińskego, Janusza Gajosa, Janusza Majewskiego, Krzysztofa Zanussiego.

W tym roku,Kapituła 34. TNF postanowiła uhonorować ** Nagrodą za całokształt i wkład w polską kinematografię** , statuetkąDostojny(aut. Sławomir Micek) i nagrodą15.000 tys. zł. , reżysera** Juliusza Machulskiego, **a trzy filmy według wyboru laureata wypełni **Prolog **tegorocznej edycji Tarnowskiej Nagrody Filmowej.

Na Prolog 34. Tarnowskiej Nagrody Filmowej zapraszamy 4 września do kina Marzenie.

**16:00 / KINGSAJZ (1987) 104’ / **KINO MARZENIE
18:30 / SZWADRON (1992) 97’ / KINO MARZENIE
20:30 / KOŁYSANKA (2010) 95’ / KINO MARZENIE

Juliusz Machulski hity to jego specjalność

Organizatorzy Tarnowskiej Nagrody Filmowej, od jej 20. edycji (2006), przyznają Nagrodę Specjalną dla wybitnej osobistości rodzimej kinematografii za całokształt twórczości, stanowiący ważny wkład w jej rozwój. W tym roku postanowiono uhonorować Juliusza Machulskiego, znakomitego reżysera i scenarzystę, także aktora oraz pisarza, autora m.in. błyskotliwej autobiografii Hitman”. Bo hity to jego specjalność.

Laureaci Tarnowskiej Nagrody Filmowej to artyści różnych profesji. Są wśród nich niezapomniany kompozytor Wojciech Kilar, nasz oscarowy scenograf Allan Starski, świetny operator Witold Sobociński, siódemka wspaniałych aktorów Danuta Szaflarska, Franciszek Pieczka, Jan Nowicki, Janusz Gajos oraz Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn, czyli słynny tercet z Ziemi obiecanej”, a także grono wybitnych reżyserów Andrzej Wajda, Janusz Morgenstern, Tadeusz Konwicki, Agnieszka Holland, Janusz Majewski, Krzysztof Zanussi. Do tej reżyserskiej szóstki dołącza w tym roku siódmy wspaniały Juliusz Machulski, który choć uprawia kino gatunkowe, to także należy go zaliczyć do grona filmowych autorów, gdyż bardzo szybko wypracował swój charakterystyczny styl filmowego pisma, stając się od swego debiutanckiego tytułu artystą natychmiast rozpoznawalnym. Co więcej, udowodnił, że komercyjny może znaczyć szlachetny, zabawa może być inteligentna, a kino gatunkowe może okazać się nie tylko sprawnym rzemiosłem, ale i wartościową sztuką.

Zanim zadebiutował pełnometrażowym filmem fabularnym Vabank” (1981), zrealizował krótki dokument Zrób to sam” (1978) oraz średniometrażową fabułę telewizyjną z cyklu Sytuacje rodzinne” Bezpośrednie połączenie” (1979). Vabank” przyniósł mu popularność, uznanie krytyki i szczodrość festiwalowych jurorów (nagrody w Koszalinie, Gdyni, Karlowych Warach, Manili, Cattolicy, Vevey, Marsylii). Osadzona w latach trzydziestych ubiegłego wieku pełna suspensu i nieoczekiwanych zwrotów akcji komedia kryminalna o legendarnym kasiarzu i nieprzepadającym za nim właścicielu podejrzanego banku imponowała perfekcyjną realizacją, trafną obsadą, a nade wszystko finezyjnym scenariuszem. Podobnie jak jej sequel Vabank II, czyli riposta” (1984).

Te dwa filmy przedzielił Machulski efektowną Seksmisją” (1983; nagrody w Gdyni, Łagowie, Syrenka Warszawska, Złota Kaczka), utrzymaną w poetyce science fiction zabawną opowiastką o dwóch mężczyznach poddanych hibernacji, którzy obudzili się z niej po półwieczu, gdy na Ziemi w wyniku nuklearnego kataklizmu został całkowicie wyniszczony męski gatunek.

W kolejnych filmach konsekwentnie doskonalił swój charakter filmowego pisma: Kingsajz” (1987; nagrody w Gdyni, Brukseli, Avoriaz, Złota Kaczka) to baśniowa komedia rozgrywająca się w Szuflandii, w której mieszkają krasnoludki marzące o przeniesieniu się za pomocą tytułowego preparatu do krainy osobników o normalnym wzroście, Deja vu” (1989) błyskotliwa, pełna humoru i zabawnych filmowych cytatów i odnośników historia amerykańsko-rosyjskich porachunków gangsterskich na terenie budującej komunizm sowieckiej Rosji.

W tonacji bardziej serio utrzymany jest pełen sensacji, ale i obyczajowych obserwacji V.I.P.” (1991), a przede wszystkim Szwadron” (1992; nagrody w Gdyni), w którym reżyser spogląda na powstanie styczniowe oczyma tłumiących je żołnierzy tytułowego oddziału, czy rozgrywający się współcześnie serial telewizyjny __ Matki, żony i kochanki” (1995-1998).

Filmem Girl Guide” (1995; Złote Lwy w Gdyni), kolażem rockendrollowo-szpiegowsko-góralskim”, zrealizowanym jak sam wyznaje metodą grunge’owego graffiti, gdzie pozornie nic do siebie nie pasuje, a jednak składa się na koherentną całość, powrócił do komediowego entourage’u, który udanie kontynuował w filmach kolejnych, utrzymanych najczęściej w formule komedii sensacyjno-kryminalnych, bogato czerpiących z historii X Muzy: Kiler” (1997; nagroda w Gdyni, Brylantowy Bilet, Złota Kaczka), Kiler-ów 2-óch” (1999), Pieniądze to nie wszystko” (2001), Vinci” (2004; nagroda w Gdyni, dwa Orły). Interesująco prezentuje się również Kołysanka” (2010; nagroda w Odessie), pastiszowe spojrzenie na filmowy horror, Ambassada”, ekstrawagancka komedia współczesno-okupacyjna, czy ostatnia Volta” (2017), w której wraca do korzeni, czyli formuły kina spod znaku debiutanckiego Vabanku” .

Juliusz Machulski jest także uzdolnionym aktorem, wystarczy wymienić jego role w Personelu” (1975) Krzysztofa Kieślowskiego czy Lekcji martwego języka” (1979) Janusza Majewskiego, a także świetnym literatem, czego dowodem nie tylko scenariusze jego filmów, a błyskotliwie napisana, z humorem, ale i życiową refleksją, autobiograficzna książka Hitman” (2012).

Humoru mamy za mało, honoru za dużo i jest lokowany nie w tych miejscach, gdzie trzeba. Mieć dobre autostrady to byłby honor” powiedział kiedyś Donacie Subbotko w wywiadzie dla Gazety Wyborczej”. Dobre filmy to też duży honor. Machulski ich dostarcza już ponad czterdzieści lat.

Tarnowskie Centrum Kultury, tck.pl/aktualnosci-tarnowska-nagroda-filmowa,8,1946,prolog-34-tnf-wybrane-filmy-juliusza-machulskiego—laureata-tnf.html