Jutro mija 120. rocznica urodzin Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa, Norberta Lippóczego. Z tej okazji przedstawiciele zarządu Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier złożą o godz. 16 wiązankę kwiatów na płycie jego grobowca na Cmentarzu Starym.

Norbert Lippoczy

Norbert Lippóczy, który mówił o sobie, że jest Węgrem z duszą Polaka, urodził się 11 marca 1902 roku w Tállyá koło Tokaju na Węgrzech. W 1925 roku ukończył Akademię Rolniczą w Debreczynie, uzyskując tytuł inżyniera rolnictwa. Cztery lata później wraz z ojcem przybył do Polski, aby rozpoznać możliwości założenia ekspozytury winnic. Wybrali Tarnów, a oficjalne otwarcie składnicy win nastąpiło 3 lipca 1929 roku. Rok później Norbert Lippóczy zamieszkał w naszym mieście na stałe.

W pierwszych dniach II wojny światowej, podczas próby dotarcia do swojej rodzinnej miejscowości został aresztowany przez NKWD i skazany na 5 lat ciężkiego więzienia na terenie ZSRR. W 1945 roku został zwolniony, ale nie mógł wrócić do Polski, gdyż umowa o repatriacji obejmowała tylko obywateli polskich. Do Tarnowa wrócił dopiero w 1953 roku. W związku z upaństwowieniem jego składnicy win, podjął pracę w octowni w Zakładach Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego. Pracował w niej jako kierownik aż do 1968 roku, kiedy przeszedł na emeryturę. Jako emeryt oddał się swoim pasjom kolekcjonerskim. Jego przedwojenna kolekcja sztuki ludowej powiększona została o nowe nabytki, obejmowała obrazy na szkle, ceramikę huculską, kafle, a także rzeźby sakralne.

W 1956 roku w podzięce za pomoc tarnowian dla Węgrów walczących w powstaniu węgierskim, przekazał tarnowskiemu Muzeum Diecezjalnemu obrazy malowane na szkle i ceramiczne kafle huculskie, których zbiór liczy obecnie 300 sztuk i stanowi unikatową kolekcję europejskiej sztuki ludowej. W tym samym roku został współzałożycielem i honorowym prezesem Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier. Z jego inicjatywy TPPW zgromadziło liczne pamiątki po gen. Józefie Bemie oraz jego adiutancie Sandorze Petofim.

Od 1957 roku kolekcjonował ekslibrisy, których zgromadził około 35 tysięcy. Zdecydowaną większość z nich (25 tysięcy) przekazał do Muzeum Okręgowego w Tarnowie, pozostałe trafiły do muzeów winiarstwa w Zielonej Górze i Warszawie oraz do Muzeum Rolnictwa w Budapeszcie. To ostatnie otrzymało także bogaty zbiór etykiet tokajskich odziedziczonych po rodzinie oraz 1200 książek o tematyce winiarskiej.

W 1992 roku Norbert Lippóczy otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Odznaczony został także Orderem Gwiazdy Republiki Węgierskiej i odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej. Zmarł 24 czerwca 1996 roku w Tarnowie. Pochowany został na tarnowskim Cmentarzu Starym, a opiekę nad grobem sprawuje założone przez niego Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. W 1999 roku, z inicjatywy TPPW na fasadzie domu przy ul. Mickiewicza 1, w którym spędził ostatnie lata życia, wmurowano pamiątkową tablicę.

(sm)